www.google.com
www,yandex.com.tr
Şahabettin KÜÇÜKYAZICI
Şahabettin KÜÇÜKYAZICI
Yeryüzünde yaşam mücadelesi veren insanoğlu, ÇİVİ’den, DEGİRMEN TAŞI’na, TEKERLEK’ten, ELEKTRİK AMPULÜ’ne, TELEFON’a, MOTOR’a kadar pek çok icadın sahibi olmuştur.
Günümüz Türkiye’si, hemen her alanda tüketicilerin taleplerini karşılayabilecek üretimler yapabilecek olgunluğa erişmiş bulunmaktadır. Fermuardan otomobile kadar her türlü ürün konusunda iddialı olabilecek alt yapıya da sahip olduğunu söylemek abartılı sayılmamalıdır.
Zira, Ülkemizde yaşayan insanlar, 1400’lüyıllarda Avrupa kıtasını titretecek ateşli silahları, Kurtuluş Savaşı yıllarında yerel işliklerde, silah ve cephaneyi üretmiş, Milli Kurtuluş Savaşını zaferle sonlandırmış, savaştan sonra da, Yurdun dört bir yanında yükselen sanayi kuruluşlarını kimseye muhtaç olmadan kurmuştur.
Daha, 1992 yılında bir Uçak Fabrikası sahibi olun Türkiye Cumhuriyeti, tamamen yerli ve milli, lokomotif üretimini gerçekleştirmiş, yerli ve milli bir otomobil üretmiş, Tank ve Palet, insansız hava aracı üretimi konularında üstün başarılar sağlamıştır.
Bu açıdan bakıldığında, yerli ve milli bir otomobil üretmemiz bize göre sıradan bir olay kabul edilmelidir.
Ancak, 27 Aralık 2019 günü, büyük bir gösteri ile tanıtımı yapılan, iki otomobilin, halkın beklentilerine ne kadar cevap verebildiğini yine, halkın takdirlerine bırakmak yerinde olacaktır.
Bizimle benzer koşullarda pek çok ülkede otomobil üretilmekte ve Dünya pazarlarında rekabet etmekte olduğu dikkate alındığında, Türkiye’nin bu pazarda yerini alabilmesi mümkün görülmekte olup, bir değerlendirme yapacak olursak geç kaldığımızı dahi söyleyebiliriz.
Henüz, İşletme Yeri, Fabrika Binası yapılması ile çalışmaların başlatıldığı ifade edilen yerli ve milli otomobil konusunu zamana bırakarak, sizlere İlk yerli ve milli otomobil tanıtım töreni vesilesiyle, bize göre ilk Türk Otomobili Olan Devrim, İlk Türk Uçağı ve Türk Lokomotifi hakkında hatırlatmalar yapmak istiyoruz.(x)
İLK TÜRK OTOMOBİLİ
Devrim Markalı ilk milli otomobil iki adet üretilmiştir.
Yerli ve Milli olan ilk otomobil, 48 Mühendis ve 200 işçinin katılımı ile Eskişehir'de Demiryolu Fabrikalarında yaklaşık 4,5 ay süren çalışmalar sonunda üretildi.
Türkiye'nin ilk yerli ve milli otomobili DEVRİM ortaya çıktı.
Otomobillerin yapımında kullanılan motordan, direksiyona, koltuk kaplamalarına kadar bütün malzemelerinde yerli ürünler kullanıldı.
Beyaz ve siyah olarak üretilen iki otomobil, 28 Ekim akşamı boyaları tamamlanarak, Ankara’ya sevk edilirken, cilaları tren yolculuğu sırasında yapılmıştır.
Tren yolculuğu sırasında, emniyet gerekçesi ile depoları boş bırakılan otomobillere, Ankara’da benzin ikmal yapılacaktı.
Birinci araç deposu doldurulduktan sonra tören alanına Cemal Paşa’nın geldiği anonsu üzerine yakıt ikmali yapılamamış, Paşa’da o otomibile binip hareket edilmiştir. Pek tabii olarak yakıtı olmayan otomobil, yüz metre sonra hareketsiz kalmıştır.
Bu olayla ilgili olarak, kanaatimizce sayfalarca olacak, ayrı bir yazı konusu yapılmalıdır.
Bize göre hiçbir mazeret, Paşa’ya yakıt ikmali yapılması gerektiğini söylememeyi, yahut, yakıtı olan diğer araca binmesinin sağlanmamasını mazur gösteremez. Bu yıllardır saklanan bir sabotaj sırrı olabilir. Gelişmeler de bunu doğrulamaktadır. Otomobiller yapılmış, başarı sağlanmış ve fakat BİR ŞEKİLDE UNUTTURULMUŞTUR.
Halen ilki yerli ve milli otomobiller, TÜLOMSAŞ müzesinde sergilenmektedir.
KAYSERİ UÇAK FABRİKASI
Dokuz Yılda, 160 uçak üretmiştir.
1926’da, Alman Junkers firmasıyla, Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti’nin anlaşmasıyla, Tayyare ve Motor Türk Anonim Şirketi (TOMTAŞ) adı altında faaliyete başlamış, 1928 yılında, Junkers firmasının yükümlülüklerini yerine getirmemesi sonucu fabrika iflas etti ve Türk Tayyare Cemiyeti fabrikayı satın aldı.
Fabrika, 1931 yılında, Milli Savunma Bakanlığı (MSB) Hava Müsteşarlığı tarafından yeniden açıldı. 1950 yılında fabrika MSB tarafından değiştirilerek, 2. Hava İkmal ve Bakım Merkezi olarak faaliyetine devam etmiştir.
Burada üretilen uçakların, Hava kuvvetleri Müzesi’nde görülebileceği ifade edilmektedir.
NURİ DEMİRAĞ UÇAK FABRİKASI
1936 yılında, İlk Uçak Mühendisimiz Selahattin Alan ile birlikte, Beşiktaş’ta çalışmalarına başlayan Nuri Demirağ, Türk Malı uçaklar yapmayı başarmıştır.
THK, Beşiktaş’taki fabrikaya ilk olarak 65 adet planör, sonrasında 10 adet başlangıç eğitim uçağı sipariş etti. Planörler, 1937-1938 yıllarında tamamlanarak teslim edildi Nuri Demirağ’ın Beşiktaş’taki fabrikada yapılan ve hiç bir bozukluk göstermeden başarılı uçuşlarına devam eden uçakları, Türkiye’de olduğu kadar yurtdışında da büyük yankılar uyandırmıştı. Hele çift motorlu, barışta yolcu uçağı, savaşta istenildiği zaman eksiksiz bir bombardıman uçağı görevini yerine getiriyordu Türklerin kendi uçaklarını kendilerinin yapması belli başlı uçak fabrikalarını endişelendirmiştir.
İngiliz ve Almanlara göre Amerika’nın endişeleri daha büyük olmuştur.
Ancak Atatürk öldükten sonra bu alana ilgi azalmış devlet desteğini çekmiştir.
1939’da THK, sipariş ettiği 65 adet uçak zamanında teslimat yapılmaması gerekçeleriyle sözleşmeyi feshetmiş, Ahmet Emin Yalman’ın kurmuş olduğu bir şirket aracılığıyla Ülkemiz Amerika’dan uçak satın almaya başlamıştır.
Nuri Demirağ tarafından yapılan uçakları yaklaşık 16000 uçuş yapmış, hiçbir kaza olmamış, fakat Devlet tarafından destek görmemiş ve 1950 yılında tüm askeri ve sivil teşebbüsler bir Kanunla kapatılmıştır.
TÜRKİYE’NİN İLK MİLLİ LOKOMOTİFLERİ
Bozkurt ve Karakurt
Türk işçi ve mühendislerinden oluşan bir takım tarafından, Sivas’ta çok kısa bir sürede bitirilen Bozkurt Lokomotifi 1961’de hizmete girmiştir.
Aynı dönemde Eskişehir’deki Tülomsaş firması tarafından Karakurt (lokomotif) Karakurt Lokomotifi de hizmete girmiştir. Bu 2 lokomotifin en büyük özellikleri ilk yerli Türk lokomotifleri olmasıdır.
Aralıksız, 25 yıl hizmet vermişler, ekonomik ömürlerini doldurmaları nedeniyle emekliye ayrılmışlardır.
